First published by Het Parool

Nepal lijdt onder een politieke crisis die wel ‘de tweede aardbeving’ wordt genoemd. De impact van een wegblokkade door oppositiegroepen in het zuiden van het land, is volgens economen nu al erger dan die van de aardbeving die Nepal eerder dit jaar trof. Voedsel, bouwmaterialen en benzine komen het land maar mondjesmaat in. De steun, toegezegd door overheid en hulporganisaties, zal veel slachtoffers daardoor dit jaar niet bereiken.

De gevolgen zijn ook merkbaar in het dorp Khokana, in de voetheuvels van de Himalaya’s. De in het wit geklede weduwe Harimaya Maharjan legt er samen met een ingehuurde arbeider de laatste hand aan nieuwe huis, een golfplaten hut van 2.5 bij 2.5 meter. Tot voor kort woonde ze in een kamer hogerop in haar dorp, maar door de blokkade die tot tekorten en scherpe prijsstijgingen leidt kan ze zich de huur niet langer veroorloven. “Met de dood van mijn man heb ik gevoel alleen op de wereld te zijn. Ineens is alles duurder. Ik heb een stukje land maar heb geen geld voor compost en zaden. Het gas is op en ik sprokkel brandhout als een dief in de nacht.”

Harimaya’s buurman, Shantalal Maharjan, heeft soortgelijke problemen. Doordat constructiematerialen als cement niet langer beschikbaar zijn, en de bouw grotendeels stilligt, zit de timmerman al twee maanden lang zonder werk. “Ik heb nog wat voorraden etenswaren. Ik kook op hout uit de resten van mijn huis dat tijdens de aardbeving instortte. Als straks beide op zijn, weet ik niet precies hoe we verder moeten.”

Aardbevingsslachtoffers als Hiramaya and Shantalal raakten dit jaar niet alleen sommige van hun geliefden, hun huis en bezittingen kwijt, zij dreigen door de huidige crisis tevens onder de armoedegrens terecht te komen.

Door de blokkade zit de grens met India min of meer dicht. Nepal is voor essentiële levensmiddelen en bouwmaterialen afhankelijk van de zuidbuur. Dit leidt tot een ernstig tekort aan gas, benzine, diesel, kerosine, cement en bepaalde medicijnen en vaccines. Veel levensmiddelen en groenten zijn in prijs verdubbeld.

Hulporganisaties waarschuwen voor een humanitaire crisis. Unicef directeur Anthony Lake zei tijdens een recent bezoek dat deze winter meer dan drie miljoen kinderen onder de vijf dreigen ziek te worden of zelfs te overlijden. Meer dan 200.000 getroffen families wonen in tijdelijke onderkomens, bestaande uit tentzeil en golfplaten, op hoogtes variërend van 1500 tot 3000 meter.

Ook de hulp van de Nederlandse Samenwerkende Hulporganisaties staat onder druk. Een Giro 555 actie haalde eerder dit jaar ruim 25 miljoen voor Nepal op. De partners hebben ondermeer moeite de getroffen families van winterpakketten met spullen als warme dekens, thermomatrassen, kruiken, kleding, tentzeilen en zonne-energielampen te voorzien.

“We lopen zeker een maand achter op schema”, zegt Cecilia Keizer, directeur van Oxfam Nepal. “Sommige spullen staan vast aan de Indiase grens. Door het brandstoftekort is levering en monitoring moeilijk.” Oxfam is van plan 12.000 families van winterpakketten te voorzien maar heeft tot nu toe slechts 20% blij kunnen maken. Ook de bouw van drinkwatersystemen en toiletten wordt ernstig gehinderd door de crisis.

ICCO en Kerk in Actie schatten in dat de helft van hun activiteiten in wederopbouw bemoeilijkt worden. Hieronder vallen bijvoorbeeld reparaties van irrigatiesystemen, elektriciteit en wegen, alsook het verstrekken van landbouwzaden en pluimvee.

Oxfam directeur Keizer vreest een sterke toename van honger en armoede als de crisis voortduurt. “Nepalezen zijn geboren overlevers maar het houdt een keer op. Bedrijven en dienstverlening in het zuiden van Nepal functioneren al maandenlang niet meer. De economie was al erg fragiel, en dreigt nu in te storten.”

Overigens was de achterstand in hulpverlening eind oktober al zichtbaar. Ondermeer door een langdurige regentijd en een tekort aan helikopters was Oxfam slechts in staat 30% van het budget op te maken. Keizer pleit voor meer flexibiliteit in de besteding: “Noodhulp in een land als Nepal is lastig gezien het landschap en een instabiele overheid. Het geld moet binnen twee jaar worden besteed maar het is nu al duidelijk dat de wederopbouw veel langer gaat duren.”

 

Kader

De crisis in Nepal begon eind september na de afkondiging van een nieuwe grondwet. De Madeshi en Tharu in het zuiden blokkeren sindsdien de wegen tussen India en de rest van het land. Een derde van de bevolking is niet blij met de provinciale opdeling van het zuiden en de proportionele vertegenwoordiging van etnische groepen. De blokkade wordt informeel gesteund door India.  Ondanks een actief zwarte marktcircuit, zijn lange rijen voor benzine-en gasleveranciers een alledaags verschijnsel. De regering verkoopt een deel van haar houtvoorraad voor brandhout; tevens vindt veel illegale kap plaats. Elektrisch koken is populair maar dit wordt bemoeilijkt door dagelijkse stroomuitval. De situatie wordt verergerd doordat de politiek het niet eens kan worden over wie de Nationale Reconstructie Autoriteit gaat aansturen. Deze keurt bouwcodes goed en distribueert financiële steun aan aardbevingsslachtoffers. Gesprekken tussen regering en oppositie hebben tot nu toe weinig resultaat geboekt.